گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

رشتۀ تاریخ فرهنگ و تمدّن اسلامی در دانشگاه بین‌المللی اهل بیت علیهم‌السلام از جمله رشته‌های دانشکدۀ مطالعات اسلامی است. در این رشته جنبه‌های گوناگون حیات علمی، ادبی جهان اسلام مطالعه و بررسی می‌گردد. و اشکال مختلف زندگانی اجتماعی و مدنی اقوام مسلمان از آغاز ظهور اسلام تا قرن دوازدهم هجری مقارن با اواخر عهد صفویان، گورکانیان هند و عثمانیان مورد توجه قرار می‌گیرد.

خصلت‌ها و مضامین رشتۀ تاریخ فرهنگ و تمدّن اسلامی:

در این رشته در راستای آشنایی با مظاهر و عناصر مختلف فرهنگ و مدنیت تاریخی مسلمانان، مواد درسی متعدَدی پیش‌بینی شده است. دروسی چون کلیات فرهنگ و تمدن اسلامی، متون کهن تاریخی و جغرافیایی به زبان‌های عربی و فارسی، شناخت منابع و مآخذ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، تاریخ‌نگاری در اسلام و جغرافیای تاریخی جهان اسلام از باب آشنایی با زمینه‌های فرهنگ و تمدّن اسلامی و ادبیات آن که ابزار اصلی دسترسی به مضامین این رشته هستند، در میان مباحث این رشته مدّ نظر قرار گرفته‌اند. آشنایی با مفاهیم عمده در سیر تاریخی حیات مدنی مسلمانان مانند سیر اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی در اسلام، تاریخ علوم در جهان اسلام، خطوط و کتیبه‌های اسلامی، تاریخ هنر، تعلیم و تربیت و تشکیلات تمدن اسلامی از دیگر مضامینی است که جهت درک ابعاد اصلی حاکم بر ساحت فرهنگ تاریخی جهان اسلام به آن‌ها پرداخته می‌شود. هر چند این رشته ماهیتی فرهنگی دارد امّا به لحاظ اهمیت جریان‌های سیاسی در شناخت مسائل فرهنگی، دروس تاریخ سیاسی اسلام نیز از ظهور اسلام تا تأسیس صفویه در آغاز قرن دهم هجری در نظر گرفته شده‌اند. همچنین با توجّه به ضرورت شناخت فرایند تاریخی مناسبات فرهنگی مسلمانان با دیگر حوزه‌های فرهنگی به خصوص دنیای غرب و جهان مسیحیت، برخی مواد درسی نیز برای این مهم اختصاص یافته‌اند. مباحث مطالعات اسلامی در غرب و تأثیر فرهنگ و تمدّن اسلامی بر غرب، مناسبات مزبور را تعقیب می‌کنند.